Politico: Еўропа можа скарыстацца шанцам і прынесці мір ва Украіну

Будучая бяспека Еўропы вісіць на валаску.

Краіны NATO маглі б умяшацца і сілавым шляхам стварыць дэмаркацыйную зону паміж незалежнай Украінай і акупаванымі тэрыторыямі, такое меркаванне Крыш'яніс Карыньш (пераклад — сайт Charter97.org), былы прэм'ер-міністр Латвіі, выказаў сваё меркаванне ў артыкуле для выдання Politico:

- Тым не менш, многія ў Еўропе разглядаюць вайну ва Украіне чымсьці аддаленым. Шпацыруюць па вуліцах Брусэля, нават не адчуваеш, што ідзе вайна.

Але ж гэта адбываецца. Расейская агрэсія доўжыцца ўжо больш за 1000 дзён, і, нягледзячы на вялікія страты ў жывой сіле і тэхніцы, Масква не слабее.

Нават нягледзячы на тое, што Злучаныя Штаты спяшаюцца з пастаўкамі зброі напярэдадні інаўгурацыі абранага прэзідэнта Дональда Трампа, нельга адмаўляць, што пытанне Украіны перайшло на другі план. Хоць дапамога ад адміністрацыі прэзідэнта ЗША Джо Байдэна часта суправаджалася асцярожнасцю і затрымкамі - «занадта мала, занадта позна» - новая адміністрацыя можа апынуцца яшчэ менш эфектыўнай.

ЕЗ павінен успрыняць гэта як трывожны сігнал, які папярэджвае аб неабходнасці актывізавацца для абароны сваіх інтарэсаў, незалежна ад пастаноў у ЗША.

Пасля амаль трох гадоў вайны становіцца відавочна, што вызваленне ўсіх акупаваных тэрыторый найбліжэйшым часам малаверагоднае, мяркуе былы прэм'ер-міністр.

- Здольнасць Расеі падтрымліваць свае сілы з дапамогай Ірана, Паўночнай Карэі і Кітая апярэджвае магчымасці Украіны і яе партнёраў - або іх гатоўнасць - супрацьстаяць гэтаму.

Акрамя таго, з пункту гледжання Захаду, канчатковая мэта ў гэтым канфлікце змянілася з перамогі ў вайне на захаванне незалежнасці Украіны.

Аднак нядаўні досвед паказвае, што адно толькі падпісанне пагаднення аб спыненні агню з Пуціным не прынясе міру. Урэшце, пасля незаконнай акупацыі і анэксіі Крыма ў 2014 годзе і наступнай вайны ў Данбасе было дасягнута замірэнне, але Расея проста выкарыстоўвала перадых для нарошчвання сваіх сіл і поўнамаштабнага ўварвання ў 2022 годзе.

Спыненне агню ў найбліжэйшай перспектыве будзе цяжка дасягнуць, бо няма ніякіх прыкмет таго, што Расея зацікаўлена ў перагаворах.

Тым не менш, варта чакаць, што новая адміністрацыя Трампа так ці інакш паспрабуе дамагчыся спынення ваенных дзеянняў - нават за кошт здольнасці Украіны абараніць сябе, піша Крыш'яніс Карыньш:

- Калі гэта адбудзецца, і Украіна, і Еўропа павінны сесці за стол перамоў. Акрамя таго, калі выказаць здагадку, што спыненне агню можа быць дасягнута, незразумела, як доўга працягнецца такі мір. Такім чынам, усюды, дзе магчымая лінія размежавання паміж незалежнай і акупаванай Украінай апынецца пад пагрозай, яе павінны бараніць не толькі ўкраінскія вайскоўцы. Калі гэтага не адбудзецца, рана ці позна Расея нападзе зноў і з той жа мэтай.

Менавіта таму новы міністр замежных спраў Украіны Андрэй Сібіга нядаўна звярнуўся з просьбай аб паўнапраўным сяброўстве ў NATO ў якасці адзінай рэальнай гарантыі бяспекі для сваёй краіны. Гэтым запытам ён, фктычна, канстатуе відавочнае: міру не будзе без прысутнасці Захаду ва Украіне пасля заканчэння баявых дзеянняў.

Аднак з прыходам Трампа ў Белы дом імавернасць таго, што Украіну запросяць, падаецца малаверагоднай. Той жа аргумент, які Францыя і Нямеччына выкарыстоўвалі для адмовы Украіне ў сяброўстве ў NATO яшчэ ў 2008 годзе, сёння паўтараецца. Вера ў тое, што Пуцін пачне ядзерную вайну, каб здзейсніць сваю мару аб стварэнні новай Расейскай імперыі, і што бяспеку можна падтрымліваць шляхам замірэння. Але апошнія 1 000 дзён даказваюць, што гэта не так.

Замірэнне не вядзе да міру, і Пуцін будзе працягваць сваю агрэсію да таго часу, пакуль яго не спыняць. Я сказаў гэта больш за два гады таму, калі быў прэм'ер-міністрам, і гэта ўсё яшчэ дакладна сёння.

Але калі ЗША і іншыя супольнікі з NATO не гатовыя падтрымаць заяўку Украіны на сяброўства, ці ёсць іншая рэальная альтэрнатыва, каб паспрабаваць пакласці канец вайсковым дзеянням, забяспечыць мір, прадухіліць поўнае разбурэнне краіны і магчымае распаўсюджванне вайны?

Крыш'яніс Карынш мяркуе, што краіны NATO маглі б умяшацца і сілавым шляхам стварыць дэмаркацыйную зону паміж незалежнай Украінай і акупаванымі тэрыторыямі:

- Калі б Еўропа ўзяла на сябе адказнасць за гэта, ЗША, магчыма, падтрымалі б гэтыя намаганні, нават без удзелу амерыканскіх «наземных сіл».

Тут размова ідзе аб лідарстве. Новая адміністрацыя Трампа, хутчэй за ўсё, не захоча пераняць ініцыятыву, а Рада Бяспекі Арганізацыі Аб'яднаных Нацый фактычна паралізаваная вета Кітая і Расеі, што вымушае Еўропу ўзяць на сябе адказнасць за забеспячэнне міру.

У гэтым кантэксце новы склад Еўрапейскай Камісіі зараз уключае камісара ў пытаннях абароны і космасу ўпершыню ў гісторыі блока. Улічваючы, як звычайна функцыянуе ЕЗ, трэба чакаць спробы павялічыць вайсковае ўзаемадзеянне, кансалідацыю і павелічэнне магутнасцяў абароннай прамысловасці Еўропы. Усё гэта неабходна.

Аднак з вайной на парозе ЕЗ трэба больш, чым проста абаронная прамысловасць, упэўнены былы прэм'ер Латвіі:

- ЕЗ мае патрэбу ў рэальнай вайсковай моцы, якая зможа даць гарантыі незалежнасці Украіны, калі будзе дасягнутае пагадненне аб спыненні вайсковых дзеянняў.

Такім чынам, зараз еўрапейскія лідары краін NATO павінны працаваць з адміністрацыяй Трампа на ўсіх перамовах аб усялякім магчымым пагадненні аб спыненні агню ва Украіне, пры гэтым гарантуючы, што Кіеў будзе мець права голасу. І калі еўрапейскія супольнікі з NATO таксама гатовыя фізічна дапамагчы гарантаваць кожную мірную дамову, то існуе надзея на незалежнасць Украіны і мірнае жыццё для астатняй часткі кантынента.

Надышоў час Еўропе сказаць сваё слова.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]