Independent: Пуцін усведамляе непазбежны эканамічны крах Расеі
6- 18.02.2025, 16:48
- 17,820

Санкцыі дасягнулі важнай мэты.
За апошнія дзесяць гадоў рубель абясцэніўся больш як удвая, а інфляцыя працягвае імкліва расці. Цяпер, калі значная частка насельніцтва Расеі апынулася на мяжы беднасці, піша журналіст Оўэн Мэцьюс для брытанскага выдання Independent (пераклад - сайт Charter97.org), даходы Пуціна - гэта апошняя перашкода на шляху да міру.
Еўрапейскія хаўруснікі Украіны спадзяюцца, што ўвядзенне новых санкцый супраць Расеі стане вызначальным і найважнейшым фактарам перамогі Украіны. Час сыходзіць, і Украіна рызыкуе страціць захопленыя Расеяй тэрыторыі.
Амаль тры гады таму Пуцін планаваў, што поўнамаштабнае ўварванне ва Украіну скончыцца за тры дні. Ні Пуцін, ні яго вайскоўцы і эканамічныя дарадцы не чакалі жорсткага супраціву. Крэмль марнуе больш за 40% сваіх сродкаў на вайну.
Яны таксама не чакалі, што Еўропа ўвядзе эфектыўныя санкцыі, і яшчэ менш яны чакалі разбурэння трох з чатырох газаправодаў «Газпрама» на дне Балтыйскага мора, якія да пачатку вайны забяспечвалі больш за 30 адсоткаў паставак газу ў Еўропу.
У Расеі назіраецца імклівая інфляцыя, якая ўжо перавышае 9 адсоткаў. Стаўкі па крэдытах дасягнулі 21%, а цэны асноўных тавараў значна выраслі, што асабліва моцна б'е па звычайных грамадзянах.
Мінулым летам кошты яек падскочылі на 42%, бананаў на 48%, памідораў на 39,5% і бульбы на 25%. Расейскі рубель страціў больш за палову свайго кошту з таго часу, як Пуцін упершыню ўварваўся ў Крым у 2014 годзе, і больш за 600 мільярдаў даляраў валютных рэзерваў Крамля былі замарожаныя ў заходніх банках.
Больш за 1000 заходніх кампаній, у тым ліку Ikea і McDonald's, пакінулі Расею, як і заходнія аўтавытворцы. Заходнія тавары, у тым ліку тэхналогіі, паступаюць праз Казахстан і Грузію ў абыход санкцый. У мінулым месяцы расейскія камунальныя прадпрыемствы паднялі кошты электраэнэргіі да 250%.
«Усе ездзяць на кітайскіх аўтамабілях, але запчастак няма», - распавядае 39-гадовая Аляксандра, былая журналістка з Масквы, чый былы муж ваюе ва Украіне. «Адзіныя замежныя аўтамабілі, якія можна набыць, - гэта правастырнавыя аўто [з Японіі]. Па іпатэках шалёныя адсоткі. Усе скардзяцца, як падскочылі кошты».
Паводле звестак апошняй справаздачы Міжнароднага інстытута стратэгічных даследаванняў аб вайсковым балансе, Расея выдаткавала на свае Узброеныя сілы ў 2024 годзе ашаламляльныя 462 мільярды даляраў, што больш, чым уся Еўропа разам узятая. Вайсковыя выдаткі Крамля прывялі да фармавання войска з 1,5 мільёна чалавек, чые штомесячныя выплаты складаюць 2500 даляраў — у чатыры разы больш за сярэдні заробак у самых бедных абласцях Расеі.
Велізарныя страты на полі бою пагоршылі недахоп асабовага складу, пры гэтым узровень беспрацоўя дасягнуў рэкордна нізкай адзнакі - 2,4 адсоткі. Заводы працуюць на поўную магутнасць і нават больш. Кіраўніца Цэнтральнага банка Расеі Эльвіра Набіуліна ў лістападзе папярэдзіла расейскі парламент, што эканоміка краіны «дасягнула межаў сваіх вытворчых магутнасцей, у той час як попыт працягвае расці», прадказваючы небяспечную камбінацыю эканамічнай стагнацыі і інфляцыі, вядомую як «стагфляцыя».
Крэмль можа працягваць марнаваць дзякуючы Індыі і Кітаю, якія імпартуюць расейскую нафту ў рэкордных аб'ёмах. ЕЗ устанавіў столь кошту расейскай нафты Urals на ўзроўні 60 даляраў за барэль, што крыху ніжэй за існы рыначны кошт 67 даляраў. Аднак так званае «махлярства з атэстацыяй» - напрыклад, стварэнне фіктыўных транспартных выдаткаў і іншых выдаткаў - дазваляе з лёгкасцю абыходзіць санкцыі.
А прыродны газ увогуле ніколі не ўваходзіў у пакеты санкцый ЕЗ, і да 1 студзеня гэтага года 13% газу паступала з Расеі праз Украіну ў Славаччыну і Вугоршчыну.
Паўднёвая Еўропа працягвае імпартаваць мільёны кубаметраў расейскага газу праз Турцыю. Нягледзячы на ўсе свае заявы, Еўропа па-ранейшаму набывае больш за 15% звадкаванага прыроднага газу (ЗПГ) з Расеі. У 2024 годзе ў еўрапейскія парты паступіла амаль 17,8 мільёна тон ЗПГ, што на 2 мільёны тон больш у параўнанні з папярэднім годам, паводле звестак аналітыкаў Rystad Energy.
Эфектыўнымі «санкцыямі» супраць расейскай энэргетычнай галіны, якая дае больш за дзве траціны даходу бюджэту, сталі атакі ўкраінскіх дронаў па расейскіх нафтаперапрацоўчых заводах, помпавых станцыях і сховішчах. Украінскі агонь і лютасць цяпер прычыняюць шкоду вайсковай эканоміцы Расеі, чаго не змаглі дасягнуць еўрапейскія «санкцыі».
Міжнародны ціск ускладніў, але не зрабіў немагчымым для расейскай вайсковай машыны атрыманне важных кампанентаў, такіх як паўправаднікі. Са слоў Олівера Рута з Лонданскага Каралеўскага аб'яднанага інстытута абаронных даследаванняў, санкцыі, безумоўна, «дасягнулі важнай мэты - вострая дэстабілізацыя эканомікі Расеі ў сярэднетэрміновай і доўгатэрміновай перспектыве». Высокія выдаткі, якія немагчыма доўга падтрымліваць, падштурхоўваюць Пуціна да заканчэння канфлікту. Пагроза існуе і для эканомікі Украіны.
Расейскія ўдары па энэргетычнай інфраструктуры і адток грамадзян значна пагаршаюць эканамічную сітуацыю ў краіне. Еўрапейскі Звяз зараз фінансуе бюджэтныя выплаты мільёнам жаўнераў і дзяржслужбоўцаў Кіева. Украіна не змагла б забяспечыць усе гэтыя выдаткі без наўпроставай фінансавай дапамогі з Брусэля.