«Дармаед» – гэта гучыць горда

Ці прызнаюць рондаль экстрэмісцкімі матэрыяламі?

Адсутнасць кагнітыўных здольнасцяў або, прасцей кажучы, мазгоў – галоўная відавая прыкмета беларускай улады. Прычым незалежна ад узроўню доступу да дзяржаўных сакрэтаў, уцягнутасці ў кола прыняцця пастаноў і блізкасці да галоўных целаў краіны. Скокі з граблямі – іх улюбёны занятак, а адсутнасць ідэй яны кампенсуюць перыядычным вяртаннем да таго, што ўжо аднойчы правалілася з гучным трэскам пад рогат беларусаў.

Прайшло роўна восем гадоў з таго часу, як у Менску прайшоў «Марш раззлаваных беларусаў» - масавая акцыя супраць «дармаедскага дэкрэту». Няўжо гэтыя, з кабінетаў, забыліся? Наўрад ці. Гэта ў 2020 годзе на вуліцы выходзілі дваццацігадовыя, якія не памяталі падзей 2010 года, бо ў гэты час вучылі табліцу множання, і тым больш светлашумавыя гранаты ў 2006 годзе, паколькі тады сядзелі на чыгунах ці рыхтаваліся да ранішніка ў дзіцячым садку. Але чыноўнікі ў Беларусі - як сядзелі, так і сядзяць у сваіх крэслах, час ад часу мяняючыся, але не пакідаючы шэрагаў. Яны ж, беларускія чыноўнікі, з дзяржаўнай службы сыходзяць ці наперад нагамі, ці ў турму за хабар. Так што тыя, хто спачатку тэхнічна ўводзіў у дзеянне «дармаедскі дэкрэт», а потым, пасля вокрыку да смерці спалоханага Лукашэнкі адмотваў усё назад, выдатна памятаюць, як беларусы тады перамаглі, і нават без крыві. І тым не менш чыноўнікі працягваюць нязграбна танчыць на граблях з лямантамі «дармаеды, беражыцеся, мы наступаем!».

Намеснік міністра працы і сацыяльнай абароны Валерый Кавалькоў учора прыехаў у Гарадзенскую вобласць і заявіў, што міністэрства будзе актыўна далучаць «незанятых грамадзян» у эканоміку краіны, бо ў Беларусі дэфіцыт кадраў. Працаваць на прадпрыемствах няма каму. Кавалькоў, праўда, прычынна-выніковыя сувязі і праз мікраскоп не бачыць, таму сцвярджае, што дэфіцыт кадраў у краіне звязаны з тым, што эканоміка дужа развіваецца, краіна квітнее і кожны дзень ствараюцца тысячы новых працоўных месцаў. Хаця ўжо нават не школьніку, а садкоўцу зразумела, што дэфіцыт працоўных месцаў у Беларусі – вынік масавага ад'езду грамадзян краіны туды, дзе іх не пасадзяць у турму.

Гэта значыць «дармаедаў» чарговы раз прымусяць плаціць за тое, што афіцыйна не працаўладкаваны на заводах і фабрыках, або прымусяць да працаўладкавання з дапамогай сілавікоў. Тут усё проста: прыходзіць які-небудзь ГУБАЗіК і прапануе на выбар - пайсці ці ў турму, ці да станка. Але і гэта прывядзе толькі да таго, што тыя, хто яшчэ застаецца ў Беларусі, проста з'едуць. Ужо калі да станка - дык не да лукашэнкаўскага, а дзе-небудзь у свабоднай краіне, дзе і ГУБАЗіК не прыйдзе, і плаціць будуць годна, і на працу будзе гнаць будзільнік, а не міністэрства працы.

Дарэчы, з цікаўнасці паглядзела, дзе быў гэты Валерый Кавалькоў у 2017 годзе, падчас «дармаедскіх» пратэстаў. Высветлілася - усё там жа і на той жа пасадзе. Ён увогуле з 2012 года з'яўляецца намеснікам міністра. Значыць, 2017 год ён выдатна памятае. І мы таксама памятаем.

Тады «дармаедскі дэкрэт» абавязваў усіх, хто не працаўладкаваны афіцыйна, штогод плаціць за гэта дзяржаве суму, эквівалентную 200 далярам. Лукашэнка заяўляў, што ў краіне 400 тысяч «дармаедаў». Падатковыя рассылалі апавяшчэнні і мёртвым, і зняволеным, і салдатам, і шматдзетным маці: калі правадыр сказаў, што «дармаедаў» 400 тысяч - вымі ды пакладзі менавіта столькі квіткоў на выплату падатку. Памятаю, вельмі цяжка было тлумачыць сэнс гэтага дэкрэта еўрапейскім калегам. Яны шчыра адмаўляліся ў гэта верыць, а яшчэ не маглі паверыць у дзяржаўны тэрмін «не занятыя ў эканоміцы». Кожны хоць трохі адукаваны чалавек разумее, што кожная купля ў краме - гэта ўжо ўдзел у эканоміцы. На гэтым у шматлікіх краінах ствараюцца праграмы рэзідэнцтва для лічбавых качэўнікаў: працуй дыстанцыйна, зарабляй і плаці падаткі ў іншай краіне, а ў нас проста жыві і выдаткоўвай свае грошы, і мы табе скажам дзякуй.

Дык вось, 17 лютага 2017 года беларусы выйшлі на Кастрычніцкую плошчу Менска. Знаёмых асоб, дарэчы, было не так шмат: на «Марш абураных беларусаў» выйшлі пераважна тыя, хто ніколі раней не ўдзельнічаў у акцыях пратэсту. Вынеслі плакаты «Галоўны дармаед – Лукашэнка!» і «Дуліна вам, а не падатак!». А потым пайшлі маршам, бразгочучы пустымі рондалямі, па праспекце да дома ўрада, дзе на прыступках урачыста спальвалі апавяшчэнні аб налічэнні «дармаедскага» падатку.

Гэта былі па-сапраўднаму паспяховыя пратэсты. Пасля «Маршу абураных беларусаў» акцыі працягваліся ў абласцях і раёнах на працягу месяца. На вуліцы выходзілі людзі, якіх пры ўсім жаданні Лукашэнка не змог бы назваць адмарозкамі, якія трэніраваліся ў польскіх лагерах баевікоў. І ён адступіў. «Дармаедскі падатак» скасавалі. Потым яны дзейнічалі ціха, як мышкі - напрыклад, налічалі з’ехаўшым «камуналку» ў шматразовым памеры. Але вякнуць пра «дармаедаў» ужо не адважыліся. А абвясціць пустыя рондлі экстрэмісцкімі матэрыяламі тады яшчэ не дадумаліся. Або проста фантазіі не ставала.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]