25 лютага 2025, aўторак, 12:26
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Выбары ў Нямеччыне: будучы канцлер мае намер актыўна процідзейнічаць Крамлю і Трампу

9
Выбары ў Нямеччыне: будучы канцлер мае намер актыўна процідзейнічаць Крамлю і Трампу
Фрыдрых Мэрц
Фота: Getty Images

Фрыдрых Мэрц можа стварыць новы еўрапейскі вайсковы звяз.

Праз тры з паловай месяцы пасля распаду кааліцыі Нямеччына абрала новы парламент. Вынікі паказваюць, што блок ХДУ-ХСУ і яго кандыдат у канцлеры Фрыдрых Мэрц павінны сфармаваць кааліцыю. Вынік СДПН дзейнага канцлера Олафа Шольца стаў самым слабым за гісторыю выбараў у Бундэстаг. Пры гэтым праварадыкальная прарасейская "Альтэрнатыва для Нямеччыне" (АдН) удвая палепшыла свае паказчыкі.

Перад наступным федэральным урадам, які хутчэй за ўсё ўзначаліць Фрыдрых Мэрц, стаяць сур'ёзныя задачы. Яму неабходна прыняць бюджэт, дамовіцца з еўрапейскімі партнёрамі аб тым, як адказаць на выклікі, кінутыя новай адміністрацыяй ЗША. Галоўны з якіх - як супрацьстаяць Расеі і дапамагаць Украіне ў той час, калі стала зразумела, што на ЗША пры прэзідэнце Дональдзе Трампе больш нельга спадзявацца у гэтых кірунках.

Аб асноўных высновах ад пазачарговых выбараў у Бундэстаг Нямеччыне гаворыцца ў матэрыяле OBOZ.UA.

Фрыдрых Мэрц - надзея для Украіны

Перамога ХДУ-ХСУ і тое, што Фрыдрых Мэрц, кандыдат ад кансерватараў, стане наступным канцлерам Нямеччыне - станоўчы для Украіны чыннік, бо ў праграме кансерватараў, напрыклад, гаворка ідзе аб тым, што Украіне варта і далей надаваць "ўсёабдымную" дапамогу і "падтрымліваць курс Кіева на далучэнне да ЕЗ і NATO".

Уласна, асабіста Мэрц мае выразную рэпутацыю заўзятага прыхільніка Украіны ў вайне супраць РФ. Ён быў адным з першых нямецкіх палітыкаў, якія наведалі Украіну пасля пачатку расейскага поўнамаштабнага ўварвання. У пачатку траўня 2022 года, прыбыўшы ў Кіеў, Мэрц сустрэўся з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім, а таксама агледзеў наступствы расейскай акупацыі ў Кіеўскай вобласці.

Мэрц увесь час крытыкаваў урад Шольца за занадта млявую, як для яго, і недастатковую падтрымку Бэрлінам Украіны. Да прыкладу, на думку Мэрца, Нямеччыне нельга "стаяць убаку" ў пытанні пастаўкі Украіне заходніх баявых самалётаў. Мэрц не раз заклікаў Шольца даць украінцам дальнабойныя ракеты Taurus, якія плануе зрабіць, стаўшы канцлерам, а таксама ўзмацніць падтрымку Сіл абароны Украіны іншымі важнымі відамі ўзбраенняў.

"Мэрц - адзін з немцаў, якія маюць найлепшыя сувязі ў ЗША і вельмі добра ставіцца да гэтай краіны", - казалі аналітыкі яшчэ некалькі тыдняў таму. Так, будучы канцлер яшчэ нядаўна кляўся ўкласці "ўгоду" з Трампам. Ён прапанаваў Нямеччыне дамагчыся прыязнасці Трампа, купіўшы амерыканскія знішчальнікі F-35 і павялічыўшы выдаткі на абарону, каб Нямеччына стала перавышала мэтавы паказчык выдаткаў NATO на 2% ВУП. Аднак выступленне прадстаўнікоў новай адміністрацыі ў Мюнхене і апошнія заявы Дональда Трампа аб Расеі і Украіне кардынальна змянілі ягонае бачанне.

Сёння Фрыдрых Мэрц заяўляе, што хоча, каб Еўропа атрымала поўную незалежнасць ад ЗША. Мэрц вылучыў ідэю стварэння новага еўрапейскага абароннага звязу замест NATO, у тым ліку ядзернае супрацоўніцтва з Францыяй і Вялікабрытаніяй. Ён рашуча настроены ў дачыненні да Расіі, але, відаць, гэтак жа рашуча мае намер выступіць і супраць Трамп.

«Мы павінны падрыхтавацца да таго, што Дональд Трамп больш не будзе ў поўнай меры выконваць абавязанні ў дапамозе аб дамове NATO. Нямеччына павінна правесці перамовы з Францыяй і Брытаніяй, каб выкарыстоўваць ядзерную зброю для абароны тэрыторыі Украіны на фоне змены рыторыкі ЗША», - мяркуе будучы канцлер Нямеччыны.

Паводле ягоных слоў, улады Францыі ўжо некалькі разоў звярталіся да ўрада ФРГ з прапановай абмеркаваць ядзерныя гарантыі для Украіны, але дагэтуль Бэрлін на гэта не адказваў. Францыя і Вялікабрытанія маюць сваю ядзерную зброю, але патэнцыял дзвюх краін у разы меншы за ядзерныя запасы Расеі. У Нямеччыне размешчана амерыканская ядзерная зброя і няма сваёй, але ў выпадку вайны бамбавікі Люфтвафе могуць выкарыстаць ядзерныя набоі ЗША.

Мэрц, здаецца, зразумеў, якую пагрозу нясе Трамп і сігналізуе, што пры яго ўрадзе Нямеччына кардынальна зменіць сваю замежную палітыку. Гэта добрая навіна для Украіны, якую ў апошнія тыдні новая адміністрацыя ЗША і асабіста Трамп запалохвалі як маглі.

Новая кааліцыя - для Украіны ўсё добра

Мэрц зусім хутка пачне няпростую задачу ў фарміраванні новага ўрада Нямеччыне з СДПН або Зялёнымі - ці, магчыма, з абодвума. Ён хоча сфармаваць новы ўрад як мага хутчэй.

"Свет не чакае нас, і не чакае працяглых кааліцыйных перамоў", – упэўнены Мэрц. Ён ужо сказаў патэнцыйным супольнікам з кааліцыі, што не пацерпіць ніякіх затрымак або празмерных таргоў, бо Нямеччына сутыкаецца з занадта вялікай колькасцю крызісаў на шматлікіх фронатах, каб марудзіць.

Пасля скандальнага распаду трохпартыйнай "святлафорнай" кааліцыі ўрада Шольца галоўным партыям трэба будзе прадэманстраваць выбарцам - і сваім амерыканскім крытыкам - што яны могуць стварыць устойлівы і моцны ўрад, які зможа прадэманстраваць, што Еўропа мае значэнне.

Згодна з вынікамі, альянс паміж ХДУ-ХСУ і СДПН мае найбольш добрыя шанцы на атрыманне большасці. Магчыма кааліцыя, якую збярэ Мэрц, мае ўсе шанцы дамовіцца аб больш жорсткай лініі падтрымкі Украіны (і ўмацаванні еўрапейскай бяспекі), чым гэта здавалася Нямеччыне ў апошнія гады.

Другой партыяй у верагоднай кааліцыі Мэрца з'яўляецца СДПН Олафа Шольца, які называў сябе “канцлерам свету”, не жадаючы эскалацыі з РФ. Але Шольц заявіў, што не будзе ўваходзіць у каманду СДПН у якой-небудзь кааліцыі. Гэта адкрывае далягляды для цяперашняга міністра абароны Барыса Пісторыюса, яшчэ аднаго прыхільніка цвёрдай лініі ў процідзеянні Маскве.

Няўдача Шольца

Сацыял-дэмакратычная партыя пацярпела катастрафічную паразу на гэтых выбарах. Яе падтрымка апусцілася да свайго гістарычнага мінімуму 16%, а партыя Шольца заняла толькі трэцяе месца. Спад прадэманстравалі і астатнія партыі з кіроўнай "святлафорнай" кааліцыі, якая распалася ў лістападзе мінулага года пасля выхаду свабодных дэмакратаў. “Зялёныя” атрымалі блізу 13%, а Свабодныя дэмакраты ўвогуле не прайшлі ў бундэстаг (у іх менш за 5%).

На гэтых выбарах Олаф Шольц спрабаваў паўстаць у вобразе "канцлера свету" і падкрэсліваў, што ён праводзіць разважную палітыку. У той час як Мэрц ужо даўно хацеў бы паставіць Украіне крылатыя ракеты Taurus, дзейны канцлер усё яшчэ адмаўляецца гэта зрабіць. Аднапартыйцы Шольца сцвярджаюць, што ён выконваў “сярэдні курс” паміж “ястрабамі” і “галубамі”, імкнучыся надаць Украіне дапамогу, не правакуючы Расею і не засмучаючы занадта пацыфісцку настроеную частку нямецкага грамадства. Але падчас такой палітыкі яму ўдалося адапхнуць ад сябе практычна ўсіх: і тых, хто думае, што ён павінен зрабіць больш, і ахвочых міру з Крамлём.

Сваю “партыю” Шольц працягнуў “міратворчым званком” да расейскага дыктатара Пуціна, пасля чаго падкрэсліў, як “няўхільна” ён і ніхто іншы гарантаваў і гарантуе, што Нямеччына не прыме няправільных пастаноў у гэтым “канфлікце”. Усё гэта не дапамагло.

Ультраправыя павялічваюць папулярнасць

Ультраправая партыя АДН атрымала 20,8% галасоў, не толькі падвоіўшы свой вынік у параўнанні з 2021 годам, але ўпершыню стаўшы другой сілай партый у Бундэстагу. Да гэтага варта дадаць, што "Альтэрнатыва" ва Усходняй Нямеччыне атрымала яшчэ больш уражлівы вынік - амаль 30% галасоў, апярэдзіўшы астатнія партыі.

Ёсць вялікая пагроза, што калі Мэрц не апраўдае даверу, то наступным разам ультраправыя гарантавана прыйдуць да ўлады ў ФРГ. Лідарка АДН Аліса Вайдэль у прыступе эйфарыі ўжо прагназуе, што ейнае партыя стане наймацнейшай на наступных выбарах.

“Мы дабіліся гістарычнага выніку. Я прагназую: нам не давядзецца чакаць яшчэ чатыры гады, мы выперадзім ХДУ”.

"Альтэрнатыва для Нямеччыне" выступае за спыненне падтрымкі Украіны і аднаўленне імпарту газу з Расеі. Аліса Вайдэль заявіла, што АДН хоча наладзіць "вельмі добрыя стасункі" з Расеяй. Яна таксама адзначыла, што хоча дабіцца зняцця санкцый з РФ, таму што яны шкодзяць ФРГ, якая перастала быць канкурэнтаздольнай.

З пазітыву можна адзначыць, што ніхто ў Нямеччыне пакуль не плануе ствараць кааліцыю з ультраправымі, а таксама тое, што іншая партыя з ліку “сяброў Пуціна” – “Саюз Сары Вагенкхнет”, не змагла прайсці ў Бундэстаг.

Расейска-амерыканскі чыннік

Расея не была б Расеяй, калі б не сунула свой нос у гэтыя нямецкія выбары. Так, звязаныя з РФ сеткі інтэрнэт-дэзінфармацыі актыўна праводзілі кампанію распаўсюджвання папярэджанняў аб фэйкавых тэрарыстычных пагрозах у Нямеччыне, спрабуючы пасеяць страх сярод насельніцтва і зменшыць прыход на выбарах. Таксама боты распаўсюджваюць фальшывыя чуткі, накіраваныя на дыскрэдытацыю кандыдата ў канцлеры ад ХДУ/ХСУФрыдрыха Мэрца і прасоўвалі станоўчую інфармацыю аб прарасейскай ультраправай АДН.

Паралельна з Крамлём у Еўропе з'явіўся яшчэ адзін дэстабілізацыйны чыннік ​​- новая адміністрацыя прэзідэнта ЗША. Віцэ-прэзідэнт ЗША Джэй Ды Вэнс сустрэўся з кіраўніком ультраправай партыі "Альтэрнатыва для Нямеччыне" Аліс Вайдэль, якую ў Нямеччыне ўспрынялі як адкрытую падтрымку з боку адміністрацыі Трамп. Раней Венс выступіў на Мюнхенскай канферэнцыі бяспекі з крытыкай многіх еўрапейскіх краін, наконт прыгнёту, на ягоную думку, ультраправых палітычных сіл, якіх не хочуць дапускаць да ўлады.

Мільярдэр і сусветны алігарх Ілан Маск неаднаразова рэкламаваў АДН на сваёй старонцы X і абражаў амаль усіх топавых нямецкіх палітыкаў, асабліва Олафа Шольца. У студзені ён таксама выступіў на віртуальным мітынгу ў падтрымку партыі, дзе сказаў, што «добра ганарыцца нямецкай культурай, нямецкімі каштоўнасцямі і не страчваць іх у нейкім мультыкультуралізме», тое было вытлумачана як спасылка на нацысцкае мінулае краіны.

Кааліцыя будзе праўкраінскай, а ультраправыя пакуль не нясуць вялікай пагрозы

Галоўны вынік гэтых выбараў - тое, што верагодней за ўсё будзе кааліцыя паміж хрысціянскімі дэмакратамі і сацыял-дэмакратамі, што ёсць пазітыў для Украіны. Пры гэтым дзейны канцлер Шольц ужо заявіў, што ён не будзе далей у палітыцы, гэта значыць ён не будзе міністрам у новым урадзе - такое меркаванне ў эксклюзіўным каментары OBOZ.UA выказаў аналітык Стакгольмскага цэнтра ўсходнееўрапейскіх даследаванняў пры Швэдскім інстытуце міжнародных дачыненняў Андрэас Умланд.

На думку экспэрта, зараз найбольш цікавае пытанне, якія фракцыі сацыял-дэмакратаў будуць прадстаўлены ў новым урадзе. Бо там ёсць розныя людзі. Напрыклад, Мютцэных або Штэйгнер - у нейкай ступені прарасейскія палітыкі. З іншага боку, ёсць больш смелыя палітыкі, як міністр абароны Барыс Пісторыюс ці кіраўнік сацыял-дэмакратычнай партыі Ларс Клінбайль. Калі яны будуць у новым урадзе, тады гэта будзе, бадай, нават праўкраінскі ўрад, чым сённяшні ўрад. Што тычыцца будучай кааліцыі, то сацыял-дэмакраты, і хрысціянскія дэмакраты, здаецца, зараз дастаткова дэпутатаў, каб стварыць двухпартыйную кааліцыю, якая праз гэта будзе больш устойлівай.

«Тое, што апошнім часам заяўляў Мэрц аб падтрымцы Украіны, кіроўнай ролі Нямеччыны ў ЕЗ, змяншэнні залежнасці ад ЗША, гэта ўсё вельмі добра гучыць, але вялікае пытанне, ці хопіць у яго рэсурсаў і падтрымкі, каб свае ідэі ўвасобіць у жыццё. То бок, ён праеўрапейскі, праўкраінскі, ён за тое, каб пастаўляць ракеты Украіне, але для гэтага яму спатрэбіцца грамадская падтрымка ў Нямеччыне і іншых еўрапейскіх краін Еўрапейскага Звязу. І вось гэта для мяне яшчэ адкрытае пытанне», - адзначае Андрэас Умланд.

Што да паразы прадстаўнікоў мінулага ўрада, то, са слоў Умланда, немцы вельмі расчараваліся ў прадстаўніках палітычных сіл кааліцыі Шольца. Да гэтага дадаўся і персанальны чыннік. Дарэчы, лідар свабодных дэмакратаў Лінднэр дастаткова непапулярны ў Нямеччыне. Тое самае і ў сацыял-дэмакратаў, бо Шольц сёння надзвычай непапулярны палітык у Нямеччыне.

«Што да выніку АДН, Нямеччына адрозніваецца тым, што гэтая ультраправая, праварадыкальная партыя ў кантэксце нямецкай палітыкі ізаляваная і стыгматызаваная. Гэта адрознівае сітуацыю ад іншых краін. Напрыклад, скажам, у Аўстрыі, у Італіі яны ствараюць кааліцыю і ва ўладзе. Таму нават калі АДН на наступных выбарах атрымае яшчэ больш адсоткаў галасоў, то яна, я думаю, пакуль так і будзе заставацца ізаляванай партыяй. Пакуль што гэта не выглядае для мяне фундаментальнай праблемай для нямецкай дэмакратыі. Гэта праблема, і ў гэтай партыі будзе зараз моцны голас у парламенце. У іх будзе вялікая фракцыя, але пакуль АДН не будзе часткай як федэральнага ўрада, так і рэгіянальных урадаў таксама», - канстатаваў Андрэас Умланд.

Напісаць каментар 9

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках