Пытанні ў дэталях

Чаму пагадненне аб выкапнях стратэгічна важнае для Украіны.

Пагадненне з ЗША па сумеснай эксплуатацыі карысных выкапняў стратэгічна выгаднае для Украіны, пытанні могуць быць толькі ў дэталях, для гэтага і існуе дыпламатыя. Падобныя пагадненні прэзідэнты ЗША ўкладалі з хаўруснікамі і раней.

Самае вядомае пагадненне - "дэбудэры ў абмен на базы" ў 1940-м годзе паміж ЗША і Вялікай Брытаніяй. Гэтыя краіны максімальна блізкія і роднасныя, і яны ваявалі як хаўруснікі ў Першай сусветнай вайне, але ў Другую сусветную ЗША ўступілі толькі праз два гады і толькі пасля нападу Японіі і абвяшчэння вайны Нямеччынай, бо моцныя ізаляцыянісцкія настроі ў амерыканскім грамадстве не давалі магчымасць прэзідэнту Рузвельту аказваць дапамогу іншым чынам.

Вось як гэтае пагадненне апісвае ў сваіх мемуарах прэм'ер-міністр Вялікай Брытаніі Уінстан Чэрчыль. 15 траўня 1940-га Чэрчыль звярнуўся да прэзідэнта ЗША Рузвельта з просьбай перадаць Брытаніі 50 старых караблёў класа дэстраер:

«У Вашынгтоне мы атрымалі прапанову аб перадачы нам 50 старых амерыканскіх дэстраераў у абмен на некалькі баз на Вест-Індскіх і Бярмудзкіх выспах. Вядома, не было ніякага параўнання паміж унутранай каштоўнасцю гэтых малаэфектыўных караблёў і стратэгічнай бяспекай, якую атрымлівалі ЗША ў выглядзе баз. Аднак пагроза ўварвання рабіла нашу патрэбу неадкладнай. Мы верылі, як і заўсёды, што існаванне Англіі звязана з існаваннем ЗША, таму я і мае калегі лічылі, што знаходжанне гэтых баз у руках амерыканцаў было б відавочнай перавагай. Таму я не разглядаў гэтае пытанне з вузка ангельскага пункта гледжання.

Была яшчэ адна больш важкая прычына, чым наша запатрабаванне ў дэстраерах. Перадача Вялікай Брытаніі 50 амерыканскіх вайсковых караблёў была відавочна не нейтральным крокам з боку ЗША. З пункту гледжання ўсіх гістарычных паняццяў гэта магло служыць для нямецкага ўрада апраўданнем, каб абвясціць ЗША вайну. Перадача дэстраераў, безумоўна, наблізіла ЗША да нас і да вайны, гэты крок стаў адным з першых у доўгім ланцужку ўсё менш і менш нейтральных дзеянняў, якія аказалі нам выключную паслугу.

Прэзідэнт, якому даводзілася лічыцца з Кангрэсам, быў, вядома, змушаны прадстаўляць гэтае пагадненне як надзвычай выгодная справа.

Думка аб здачы ў арэнду нейкай часткі гэтых гістарычных тэрыторый выклікала вялікую занепакоенасць сярод парламентарыяў і ўрада, і калі б гэтае пытанне было прадстаўлена як звычайны распродаж брытанскіх уладанняў у абмен на 50 дэстраераў, гэта б выклікала моцнае супраціўленне. Вось чаму я спрабаваў растлумачыць гэтую здзелку высокімі меркаваннямі, на што меў поўнае права, таму што яна падтрымлівала агульныя інтарэсы англамоўных краін.

Так мы атрымалі 50 амерыканскіх дэстраераў. Мы падалі ЗША ў арэнду на 99 гадоў вайскова-паветраныя і вайскова-марскія базы ў Вест-Індыі і на Ньюфаўндлендзе. Усё гэта я разглядаў як паралельныя крокі і жэсты добрай волі. Прэзідэнт наважыў больш прымальным прадставіць гэта Кангрэсу як нешта цэласнае. Ніхто не супярэчыў, і абедзве краіны былі задаволеныя. Наступствы гэтага для Еўропы аказаліся вельмі значнымі».

Юрый Бутусаў, «Фэйсбук»

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]