Педыятр адказала міністру аховы здароўя

Праўда аб заробках беларускіх медыкаў.

Днямі міністр аховы здароўя Аляксандр Хаджаеў заявіў, што медыкі ў Беларусі атрымліваюць «абсалютна годны заробак». З яго слоў, ён складае прыблізна 3189 рублёў да выліку падаткаў. Педыятр Мая Церакулава сыходзіла з дзіцячай паліклінікі Бабруйска ў канцы 2022-га. У той год, паводле звестак афіцыйнай статыстыкі, сярэдні заробак лекараў складаў 2307 рублёў брута. Церакулава ж атрымлівала на рукі 1200 (ці блізу 1395 рублёў да выплаты падаткаў і збораў 14%). Гэта за працу лекара на паўтары стаўкі і ўжо з улікам прэміі. Пра тое, як яе сям'я жыла ў той перыяд і чаму медыкі ў Беларусі вымушаныя браць дадатковыя гадзіннікі, Мая разважае ў калонцы для «Зеркала».

Тое, што адрапартаваў міністр, чакана. Думаю, як і шматлікая беларуская медыцынская статыстыка, гэтыя лічбы працуюць для начальства, але ніяк не адлюстроўваюць рэальнасць. Чаму так думаю? Успамінаю свой заробак педыятра і тое, як было цяжка з грашыма, даводзілася вельмі эканоміць.

Цяпер я жыву ў Беластоку. Тут добры медыцынскі ўніверсітэт, дзе праводзіцца настрыфікацыя (працэдура прызнання дыпломаў замежных дзяржаў. - Заўвага. рэд.). У нас ёсць свая расейскамоўная медыцынская супольнасць. Расейскамоўных медыкаў у горадзе дастаткова, каб адправіць пацыента і да неўролага, і да дэрматолага. Шмат беларусаў, і яны масава працягваюць прыязджаць, пацвярджаць тут дыпломы.

Два гады я адпрацавала ў паліклініцы Мар'інай Горкі, а потым дзевяць месяцаў - у дзіцячай паліклініцы Бабруйска. Калі сыходзіла ў лістападзе 2022-га, мой заробак на стаўку быў 906 рублёў. З іх 329,7 рубля - аклад за 40 гадзін на тыдзень, астатняе - надбаўкі. Яшчэ амаль кожны месяц мне плацілі прыкладна 70 рублёў прэміі. Разам атрымлівалася 976 рублёў.

Гэтага было зусім недастаткова, таму я брала дадатковыя паўстаўкі. Але яно, вядома, толькі гучыць так - «паўстаўкі». Насамрэч за табой замацоўваюць яшчэ адзін поўны ўчастак. Гэта значыць, да тваёй тысячы дзяцей дадаецца яшчэ тысяча, а атрымліваеш за яе як бы палову, але па факце і таго менш. У выніку за два ўчасткі выходзіла 1200 рублёў на рукі. Гэта ўжо лепш, але па-ранейшаму няшмат.

У мяне трое дзяцей, і з тым заробкам было праблемай набыць абутак для іх. Сезон мяняецца, яны растуць, і кожны раз думаеш: «Так, трэба з гэтага заробку адкласці і з наступнага». Памятаю, у кавярню схадзіць - гэта свята, проста падзея. На ежы даводзілася вельмі эканоміць. Дарэчы, адна з прычын, чаму мы пераехалі ў Бабруйск, - таннае арэнднае жыллё. За сто даляраў можна было зняць кватэру.

Наколькі памятаю, ва ўсіх калег у паліклініцы (я кажу пра Бабруйск) заробкі былі такія ж. Ды і ў стацыянарах не асабліва лепш, але ў іх ёсць яшчэ сутачныя: людзі працуюць па начах і за гэта больш атрымліваюць.

У Беларусі ў ковід цікава было, я тады працавала ў Мар'інай Горцы. У нас збіралася чарга з медыкаў, якія жадалі выходзіць у «чырвоную зону», бо за гэта разы ў два больш плацілі. Людзі крэдыты пазакрывалі на тыя надбаўкі. Памятаю, я аднойчы атрымала нават 2200 рублёў. Але звычайна ж мой кавідны заробак быў 1900 рублёў. Мы тады працавалі за дваіх-траіх, змена папросту магла даходзіць да 12 гадзін. Месяцы чатыры-пяць я так зарабляла.

Міністр кажа, што кавідныя надбаўкі захавалі? Можа, яны недзе і ёсць. Але мне, напрыклад, каб іх атрымаць, трэба было спачатку адправіць чалавека здаць аналіз на COVID-19. Потым, атрымаўшы з лабараторыі доўгі пералік станоўчых вынікаў, параўнаць яго са спісам сваіх пацыентаў (а іх у мяне на дзень бывала і па 50-60). Калі былі супадзенні, на кожнага такога хворага трэба было запоўніць асобную паперу - вось такі, быў тады вось, вось такія сімптомы. Цягам месяца збіраеш гэтыя паперкі. І калі іх у цябе будзе, напрыклад, 50, то атрымаеш сур'ёзную надбаўку. А калі дзве, то проста будзеш кожны дзень правяраць бясконцыя спісы, каб мець плюс 20 рублёў. Гэта не апраўдвае колькасць гадзін, якія марнуеш на зверку звестак.

«Часам я забірала сваіх дзяцей з садку і, бо не магла пакінуць іх дома, брала з сабой на візіты — яны стаялі пад пад'ездам і чакалі»

Каб зарабіць больш, многія лекары бяруць дадатковыя гадзіны, хоць працаваць звыш - гэта, як мне здаецца, вельмі дрэнна. Калі ў цябе плынь з 60 пацыентаў і па 5-10 хвілін на кожнага, сто адсоткаў робіш памылкі. І ў мяне аднойчы такое было. Калі гэта ўсвядоміла, чалавек ужо сышоў, а я не магла ўспомніць яго прозвішча. Немагчыма ўтрымаць у галаве 60 клінічных выпадкаў за дзень, дасканала перагледзець іх вынікі аналізаў. А ад таго, наколькі ты працаздольны і захоўваеш канцэнтрацыю, залежыць здароўе людзей.

У дзіцячай паліклініцы звычайна з 8.00 да 14.00-15.00 я вяла прыём у кабінеце. Бывала, калега на бальнічным, тады бярэш яшчэ яго пацыентаў. І тут ужо змена працягваецца столькі, колькі атрымаецца. Рэгістратура запісваецца да цябе на кожныя 10 хвілін. Часам бракуе месцаў, і яны пачынаюць «забіраць» час у тых, да каго ты павінен пайсці на выклікі. Чарга расцягваецца яшчэ на гадзіну-другую, бо няма правіла адмовіць у прыёме ў сувязі з заканчэннем працоўнага дня. У выніку фінішуеш да 18.00, а затым ідзеш да пацыентаў дадому. Апошняе мяне часам раздражняла: я магла б значна больш эфектыўна працаваць, прымаючы людзей у паліклініцы.

На выклікі адводзілася тры гадзіны за дзень. За гэты час мне трэба было наведаць восем пацыентаў, але такое здаралася толькі ўлетку. У сезон грыпу іх колькасць магла даходзіць да 20. Часам я забірала сваіх дзяцей з садку і, бо не магла пакінуць іх дома, брала з сабой на візіты. Пакуль ішла ў кватэру, яны стаялі пад пад'ездам і чакалі. Здаралася, хадзілі па дамах са мной дзве гадзіны да 20.00.

У Польшчы лекары, з якімі мела стьасункі, усе былі ветлівыя, уважлівыя. А мне часам складана было заставацца добрай і ласкавай. Асабліва калі выклікаюць да падлетка з тэмпературай 37 градусаў, а мяне пад пад'ездам чакаюць уласныя галодныя дзеці.

Польскія медыкі, якіх ведаю, працуюць 40 гадзін на тыдзень. Яны кпяць з працаздольнасці і ўключанасці беларускіх лекараў фразай: «Як гэта цяпер трэба быць на працы ўсяго 40 гадзін? А што ў астатні час са сваім жыццём рабіць?»

«Я вельмі паважаю беларускіх калег, якія застаюцца»

Я працягваю размаўляць з калегамі з Беларусі. Пра цяперашнія заробкі не пытаю, але бачу, што іх намеры з'ехаць у Польшчу захоўваюцца.

Цяпер у нашай краіне патрабуецца 3679 лекараў-спецыялістаў. З іх толькі ў 87 месцах (амаль 2,5% ад усіх вакансій) прапануюць тры і больш за тысячу рублёў. Але гэта не гісторыя пра педыятраў у рэгіёне. Аднак нават калі ўзяць сярэдні заробак, які назваў міністр (3189 рублёў. — Заўв. рэд.), ён усё адно меншы, чым у Польшчы.

Пры гэтым, паводле маіх назіранняў, кошты ежы, тэхнікі і адзення тут ніжэйшыя, чым у Беларусі. Даражэй арандаваць жыллё і плаціць камуналку. Але калі працаваць пры такой розніцы ў даходах, яно таго варта. Хаця пацвердзіць дыплом і зноў вярнуцца да спецыялізацыі нялёгка і доўга.

Насамрэч зараз адсюль свой беларускі заробак я ўспамінаю як кашмар. Але там ты жывеш у гэтым і жывеш. Зараз, калі базавыя запатрабаванні закрытыя і не моцна хвалюешся пра ежу, адзенне, усё адчуваецца па-іншаму. Тут лекары агулам за два гады купляюць сабе кватэры, бо гэтага часу дастаткова, каб зарабіць на першапачатковы ўнёсак, а крэдыты медыкам даюць ахвотна.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]