Рубрики

Польскі мовазнавец: Беларусы часта адкідаюць словы ідэнтычныя з рускімі і замяняюць іх паланізмамі

21.11.2024, 19:12
4,010

Беларусіст Мірослаў Янковяк прапануе актыўна карыстацца беларускімі дыялектамі для ўзбагачэння літаратурнай мовы.

Комментарии 13

– +16 +

ВІКТАР, 19:38, 21.11

Цікава. Але гэта таксама падкрэсьлівае той факт, што ў выніку рознвх войнаў, беларускія этнаграфічныя землі з беларускім этнічным насельніцтвам, папалі ў склад суседніх дзяржаваў.

Ответить

– +7 +

Архіварыус, 20:50, 21.11

Поніжэй у каменце на старой этнаграфічнай імперскай мапе 1914 року выразна абазначоны этнічныя тэрыторыі беларусаў, украінцоў, крымскіх татараў і маскавітаў на той час.
І гэтыя тэрыторыі не супадаюць з цяперашнімі межамі гэтых этнасаў. Вялікая частка іх анэксаваная маскавітамі.
Таму, гледзячы у гэтую, далёкую ад сённяшняй ідэалогіі, мапу отрымліваеш безпярэчны доказ, што усякія русафашысцкія пукі аб прыналежнасці гэтых тэрыторый фіна-угоскаму этнасу (рускім) то ё нахабная гебельсаўска-пуцінская брахня.

«Діалектологическая карта русского языка въ Европѣ».
Петроградъ 1914 год.
Составлена членами Московской Діалектологической Комиссіи, состоящей при Отдѣленіи русскаго языка и словесности Императорской Акадееміи Наукъ: Н.Н. Дурнево, Н.Н. Соколовымъ и Д.Н. Ушаковымъ, исполнена членомъ И.Р.Г. О-ва И.П. Поддубнымъ .

Ответить

– +13 +

ЖЫВЕ БЕЛАРУСЬ, 20:48, 21.11

Зь дзяцiнства памятаю, што зэдлiк нiхто у нашаi вескi не называу " скамейкай", а драбiны - "лестнiцай". Што казаць пра патэльню, страху, гузiк цi пугу. И блiзка да расейскай а нiма нiчога. Што тычыца паланiзмау, дык такiя словы як " страiк", "знiчка " ды назоу месяцоу года - агульныя у славян i у балтаславян, да якiх належаць поляки i мы, лицьвiны - беларусы.

Ответить

– +3 +

Цмок-абібок, 21:16, 21.11

У артыкуле, напэўна, вядзецца пра выбар паміж "курыць" ці "паліць" і г.д. Па-беларуску абодва варыянты законныя, але польскі пан можа не зразумець першага, а маскаль другога ("чаго гэта яны хочуць падпаліць?").

Што да назоў месяцаў, październik, жовтень ды кастрычнік не такія ўжо агульныя.

Ответить

– +4 +

Сяржук, 22:21, 21.11

Я часцяком чуў ад дзядулі з бабуляй на Капыльшчыне ўжывалася "смаліць цыгарэты". А паліць, такога не чуў. Гэта больш пра вогнішча ці кастрышча якое-небудзь

Ответить

– +4 +

Сяржук, 22:26, 21.11

Яшчэ паланізм - бацян . Дыялектызм у дачыненні да усім вядомай балотнай птушкі з доўгай чырвонай дзюбай, якая прыносіць дзяцей. Адзіная сапраўдная беларуская назва гэта бусел. Нехта лічыць чамусці што Бацян наша унікальная аўтэнтычная дыялектная назва. Насамрэч гэта польскае запазычанне. Па польску белы бусел так і будзе Bocian biały.

Ответить

– +3 +

sož, 23:11, 21.11

Няма ў прыродзе такога штучнага паняц'ця - "полонизмы", прыдумленага ў Маскве й падхопленага мясцовымі невукамі – калябарантамі, як і Палякамі!..
"Полонизмы ("пАлАнізмы"- б.л.р.) – московское слОвООбразОвание - с фр."- Polognе – Польша".
З нашага Слоўніку была выкінута безьліч, як "пАлАнізмаў", так і словаў,
Прыклад "Новага Слоўніку" створанага для "белорусов (белых русов)" ў Маскве – гэта сучасны наркамаўскі твор,
так званы – "Тлумачальны Слоўнік Беларускай Літаратурнай Мовы", дзе кождае нашае слова паддалося маскоўскай апрацоўцы. Тыя словы, якія немагчыма было перабіць на маскоўскі капыл (словаў няздрадных пад "Московский (русский…) Язык"), а таксама, так зв., "полонизмы" (прыкладна 1/3 і больш) былі выкінуты з нашага Слоўніку й замешчаны "словами московскими (русскими…)"!..
Да 1922 - 1933 рокаў мы мелі ў Мове словы: “Права, Скарбніца, Места, Мескі, Мяшканец, Пан, Паня, Панна, Паненка, Пёс, Павет, Радзецкі, Імгла (Мгла)
і г.д. і г.д. ...

Ответить

– +3 +

пара пара, 3:50, 22.11

Даўно пара навесці парадак ды выкінуць маскоўскае смецце з нашае мовы.

Ответить

– +3 +

sož, 23:32, 21.11

Замешчана адпаведна на ц.сл. – "Закон" (слова "Закон" у Бібліі – тое сама, што "Шарыят" у Каране, але з
Масковіі апрач "Закона Божего" прыйшло паняц'це і…"Воровской Закон").
Скарбніца – замешчана - на татар. - "казна, казнакрад, казначЭй, казначЭйства…"
Места, мескі – замешчана - на "горАд, гАрАдцкі"…
Мяшканец, мяшканцы - на "жыхар, (су)жыхарка, жыхары, насельніцтва"
Пан, паня, панна, паненка – на мангол. - "таварыш, таварыШКА, дзевушка" або "сябар, сяброўка"…
Пёс, псярня, псяр, псярка, псярства – на туркізм - "сАбака, сАбАкАрня, сабакар, сабакарка, сабакарства…"
Павет – замешчана на "обласЦь"…
Радзецкі, радзецкая – замешчана на – "сАвецкі, сАвецкая…"
Імгла (мгла), імглісты, імглець…" – замашчана на татар. – "туман, туманы'…, туманны, туманіцца…"
Бажаць - замешчана на "жадаць", але ў мове – "жадлівы, жадлівасьць" – гэта "жадность"(моск.-рус.)

Ответить

– +5 +

sož, 23:34, 21.11

Але што лічыць "полонизмами" або "украинизмами"?..
Словы агульнаслав'яньскія "бачыць, чакаць, кахаць, сьпяваць, бажаць, радзецкі; "радянська"(укр.); radziecki (pol.) …"
і г.д. У мове Польскай, напрыклад, есьць слова "pięść – pięścik", але няма слова "корх, корхік" (корсьцень), як няма
гэтага слова й у мове Украіньскай!..
Нашыя словы "корх, корхік, корсьцень" выкінутыя з мовы й замешчаныя – на "кулак, кулачОк, кулачны" – ("московское – "кулак" – с татар. "кул" – руска") або нашае – "мытня" і польскае – "urząd celny"…

На Земі існуе 4 асноўныя расы чалавека – аўстралоідная, нэгроідная, мангалоідная, эўрапоідная", з моўнымі групамі. Асабіста – Мангальская группа. На тэрыторыі Эўропы – “Турэцкая, Славян’ская, Герман’ская,
Раман’ская, Кельцкая”, то'му маема ўжываць паняц'ці "туркізмы, славянізмы, раманізмы, германізмы".
Згодна ж тым расам і групам і маема ужываць паняцьці “туркізмы, мангалаізмы, лацінізмы, слав’янізмы”...

Ответить

– +3 +

sož, 23:41, 21.11

Штучнае словаўтварэн'не - "полонизмы" (а факіычна - правакацы'я) унятрона ў сусьветнае... грамадцтва Маскавітамі й мясцовымі калябарантам па-ўзору моўных паняц’цяў - “мангалаізмы, туркізмы, славянізмы, лацінізмы”.
Маема казаць а “мангалаізмах, туркізмах, лацінізмах, слав'янізмах”, але ў прыродзе ня існуе такіх паняцьцяў, як – "францинизмы, испанизмы, итализмы, румынизмы, полонизмы… і г.д.", што значыць, што мы б мелі апавядаць... "об итализмах во Французском языке, о францунизмах
в Итальянском языке, об итализмах в Испанском языке, об іспанізмах в Італьянском языке" і г.д....
Або апав'ядалі... "о румынизмах"... у мове Малдоўскай, якая ж і з'яўляецца мовай Румыньскай, бо Малдова - тое былая частка Румыніі...
Тое сама - "полонизмы (польшенизмы)" у нашай мове Літоўскай (б.л.р.)...

Ответить

– +1 +

sož, 0:33, 22.11

Дарэчы з мовы нашай Літоўскай (б.л.р.) вызьнята "как полонизм" нават слова ПТАХ. бо ў Мове мае быць "Птах", ані "птуШКА".
У Мове маема – “Птах чо'кае на дрэве.” (ні наркамаўкае - “птушка”, якое ўняторна ў Мову ад маскоўск. – “пташка”).
У Мове - назвы птахаў, котоў, псоў, а таксама міты – ня маюць адметнага гендэрнага адрозьненьня, тому маема – “птах, кот, пёс” м. роду.
“Папалушак” - міт, н. р., як і ў мове Pol.- “ptak, kot, pies, Kopciuszek”.
У нашае мове – “птах”аманголена – на “птуШКА”, Папялушак – на “ПапялуШКА”.
Але - ў Мове маема “падушка”, pol. – poduszka, як і прозьвішчы “Касьцюшка, Манюшка” ад праслав’яньскага – “Костюшко, Монюшко, Сашко, Пашко..."
Канчатак “ШКА” ўзяты "в Московскую (Русскую...) Грамматику” з мовы Чувашскай - прыклады: "матуШКА, батюШКА, девушка, матрёшка, чебурашка, сынишка, малышка, кафешка, вкусняшка.....

Ответить

– +3 +

f, 1:35, 22.11

Лучше полонизм, чем русизм

Подальше надо от соседей-неадекватов
Побольше разделения во всех
сферах

Ответить

Написать комментарий

Имя

E-mail E-mail не будет опубликован

Комментарий